Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda denetimleri kapsamında halk sağlığını tehdit eden ve ürünlerinde hile yapan firmaları takibe devam ediyor. 17 Ekim 2024 tarihinde güncellenen “Taklit veya Tağşiş Yapılan Gıdalar” ve “Sağlığı Tehlikeye Düşürecek Gıdalar” listesinde peynir, tereyağı ve süt ürünlerindeki hileler gözler önüne serildi. Hileli gıda listesine eklenen 47 yeni ürünle toplam ürün sayısı 662’ye yükseldi.
Gıdalarda Hile ve Sağlık Riski Tırmanıyor
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan listede, gıdalara yapılan sahteciliklerin halk sağlığına büyük zarar verdiği açıklandı. Bakanlık, özellikle peynir, tereyağı, kaymak ve sucuk gibi hayvansal ürünlerde maliyeti düşürmek amacıyla bitkisel yağ, nişasta ve sakatat gibi insan sağlığına zararlı maddeler kullanıldığını tespit etti.
Aynı zamanda kanatlı et ve sakatatların, sucuk ve mantı harcı gibi ürünlere karıştırılması dikkat çekti. Hileli yöntemlerin en büyük amacı, ürün maliyetini düşürerek yüksek kazanç elde etmek. Ancak bu tür usulsüz uygulamalar, vatandaşın sağlığını ciddi tehlikelerle karşı karşıya bırakıyor.
Hileli Ürün Listesine Yeni Eklenen Ürünler
Tarım ve Orman Bakanlığı, taklit veya tağşiş yapıldığı belirlenen yeni ürünleri kamuoyuyla paylaştı. Peynir ve tereyağı başta olmak üzere, listede yer alan bazı hileli ürünler şunlar:
- Tam yağlı kaşar peyniri
- Çeşnili eritme peyniri
- Az tuzlu tereyağı
- Yarım yağlı kolot peyniri
- Kaymak
- Pişmiş dana kıymalı iç harç
- Süzme çiçek balı
- Taş baskı soğuk sıkım zeytinyağı
- Ginsengli aromalı gazlı içecek
- Epimedyumlu bitkisel macun
- Tatlı toz biber
- Kuzu kuşbaşı harcı
Bakanlığın Tespit Ettiği Hileler
İddianın odağında bulunan ürünler üzerinde yapılan denetimler sonucunda, çeşitli hilelerin yapıldığı ortaya çıktı. Özellikle peynir ve tereyağında gerçekleştirilen hileler, hayvansal yağların yerine bitkisel yağ kullanılması ve nişasta eklenmesi gibi yöntemlerle ürün maliyetlerinin düşürülmesi üzerine kurulu. İşte Bakanlığın raporunda öne çıkan gıda hileleri:
- Sucuk ve köfte harcı: Kanatlı et ve sakatat (taşlık) tespit edildi.
- Mantı iç harcı: Karışıma sakatat eklendiği belirlendi.
- Kaşar peynir: Yağ oranı düşük ve bitkisel yağ içeriyor.
- Zeytinyağı: Tohum yağları ile karıştırıldı.
- Macunlar: İçeriklerinde yasaklı ilaç etken maddeleri bulundu.
- Tereyağı: Natamisin adlı zararlı koruyucu maddeye rastlandı.
- Toz biber: Boya maddeleri kullanılarak renklendirilmiş.
SGK’dan Usulsüz Tahsilat Yapıldı
Gıdalarda yapılan hilelerin yanı sıra, bazı sağlık kuruluşları ve firmaların ürünleri yoğun bakım ünitelerine olması gerekenden uzun süre sağlayarak SGK’dan yüksek tahsilat yaptığı da ortaya çıktı. İddianameye göre bu işletmeler, hastaların sağlık durumunu olduğundan ağır gösterip SGK’dan fazla ödeme alarak kazanç sağladı.
Tüketiciye Uyarı: Bu Ürünlerden Kaçının
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın paylaştığı listede yer alan ürünlerin çoğu marketlerde yaygın olarak bulunuyor. Tüketicilerin, bu ürünlerin satıldığı markalara dikkat etmesi ve ambalajlı ürünlerin içerik bilgilerini kontrol etmesi öneriliyor. Özellikle peynir, tereyağı, sucuk ve zeytinyağı gibi temel gıdalarda yapılan hilelerin sağlık üzerinde ciddi etkileri olabileceği uyarısında bulunuldu.
Sağlığı Tehlikeye Düşüren Gıdalar Listesi
Sağlık açısından tehlike arz eden ürünlerin listesi de 17 Ekim’de güncellenerek 18 yeni ürün daha eklendi. Böylece toplam sayı 101’e ulaştı. Sağlığı tehlikeye düşüren gıdalar arasında şunlar öne çıktı:
- Multivitamin ve mineral içeren takviyeler
- Saw palmetto içeren macunlar
- Bitkisel karışımlı ginsengli içecekler
- Natamisin içeren tereyağı
- Boyar madde eklenmiş toz biber
- Epimedyumlu bitkisel karışımlar
Taklit veya Tağşiş Yapılan Gıdalar Listesinde Yer Alan Bazı Ürünler
Aşağıda, hileli içeriklerle tespit edilen ürünlerden bazıları yer almaktadır:
- Tam yağlı kaşar peyniri: Bitkisel yağ içeriyor.
- Sucuk ve mantı harcı: Sakatat eklendi.
- Zeytinyağı: Tohum yağları ile karıştırıldı.
- Kaymak: Gerçek süt oranı düşük.
- Tatlı toz biber: Boya maddeleri içeriyor.
Sık Sorulan Sorular
1. Taklit veya tağşiş yapılan gıda ne anlama gelir?
Taklit veya tağşiş, gıda ürünlerinde gerçek içeriklerin yerine daha ucuz ve kalitesiz malzemelerin kullanılması anlamına gelir. Bu, ürünün orijinal özelliklerinin bozulmasına ve tüketiciye yanlış bilgi verilmesine neden olur.
2. Sağlığı tehlikeye düşüren gıdalar nelerdir?
Bu kategoriye giren gıdalar, insan sağlığına zararlı kimyasallar veya ilaç etken maddeleri içeren ürünleri kapsar. Örneğin, natamisin gibi koruyucu maddeler veya toz biberde kullanılan boyalar bu kategoride yer alır.
3. Hangi peynirlerde hile yapıldığı tespit edildi?
Tam yağlı kaşar peyniri, eritme peyniri ve beyaz peynir gibi ürünlerde bitkisel yağ ve nişasta kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, bazı peynirlerde gerçek süt oranlarının düşük olduğu ortaya çıkmıştır.
4. Tarım Bakanlığı hangi tarihlerde gıda listelerini güncelliyor?
Tarım ve Orman Bakanlığı, düzenli olarak denetimlerini yaparak bu listeleri yıl içinde güncellemektedir. Son güncelleme 17 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
5. Tüketiciler hileli ürünleri nasıl anlayabilir?
Tüketiciler, ürünlerin etiketlerini dikkatlice okuyarak ve güvenilir markaları tercih ederek hileli ürünlerden kaçınabilir. Ayrıca, Tarım Bakanlığı’nın yayınladığı listeleri takip ederek bilinçli alışveriş yapmaları önerilir.
